Dưới ánh sáng của siêu trăng hồng ngày 26.4 ẩn chứa điều bí mật ít ai biết, đó là miệng núi lửa Tycho rực rỡ.
Đang xem: Hiện tượng siêu trăng hồng
Dưới ánh sáng của siêu trăng hồng ngày 26.4 ẩn chứa điều bí mật ít ai biết, đó là miệng núi lửa Tycho rực rỡ.
Khi ngắm hiện tượng thiên văn kỳ thú siêu trăng hồng vào ngày 26.4, đừng mong nhìn thấy bất cứ thứ gì có màu hồng, bởi trăng hồng được đặt theo tên của hoa phlox (còn gọi là thiên lam tú cầu hoặc cũng có nơi gọi là trúc đào) – loài hoa nở rộ trong tháng 4 và có màu hồng đặc biệt. Nhưng với ống nhòm, bạn có thể phát hiện ra một đặc điểm tuyệt đẹp của mặt trăng.
Trong khi hầu hết các nhà thiên văn nghiệp dư và chuyên nghiệp đều ghét trăng tròn vì ánh sáng chói lọi của nó lu mờ tất cả trừ những ngôi sao sáng nhất, thì có một điểm tuyệt nhất có thể quan sát được trong thời gian trăng tròn: Tycho, một miệng núi lửa được đặt theo tên của Tycho Brahe – một nhà quý tộc, nhà thiên văn học và nhà văn Đan Mạch thế kỷ 16 nổi tiếng với những quan sát thiên văn chính xác và toàn diện.
Nhà thiên văn học John Chumack đã chụp hình ảnh này của miệng núi lửa Tycho trên bề mặt mặt trăng vào ngày 19.2.2016. Ảnh: John Chumack/galacticimages.com
Tycho là một mục tiêu ngoạn mục, chủ yếu nhờ vào hệ thống lộng lẫy của các tia ngập tràn theo mọi hướng, kéo dài hơn 1.600 km.
Đối với một số người, Tycho trông giống như một bông hoa hướng dương trên mặt trăng, những người khác lại thấy điều tuyệt vời khác. “Tycho và những tia sáng tuyệt vời của nó mang lại cho trăng tròn hình dáng của một quả cam đã bóc vỏ, miệng núi lửa đánh dấu điểm nơi các mặt cắt gặp nhau” – Ernest H. Cherrington Jr viết trong cuốn sách “Khám phá Mặt trăng qua ống nhòm” (Nhà xuất bản McGraw Hill 1969).
Địa hình của Tycho
Với đường kính 85 km đường kính, Tycho là một miệng núi lửa khá lớn. Tuy nhiên, nó hoàn toàn có thể bị bỏ qua khi nó ở vị trí gần điểm kết thúc mặt trăng – đường phân cách ngày và đêm trên mặt trăng.
Nhưng từ vài ngày trước đến vài ngày sau trăng tròn, không thể nào bạn có thể bỏ lỡ Tycho được. Thật vậy, khi trăng tròn nhất, miệng núi lửa xuất hiện chói mắt nhất – sáng đến mức không thể nhìn thấy chi tiết bên trong nó. Và xung quanh ngoại vi của nó, dường như có một vòng màu xám, từ đó các tia sáng của nó tỏa ra mọi hướng.
Về địa hình mặt trăng, các bức tường của Tycho cao hơn 3.660 mét so với bề mặt mặt trăng và có các đỉnh cao hơn 1.500 mét. Gần trung tâm của miệng núi lửa là một ngọn núi trung tâm, cao khoảng 1.600 mét. Trên sườn phía tây bắc của miệng núi lửa là một ngọn núi nhỏ hơn và giữa hai ngọn núi là một khe hở ngắn.
Hãy xem những ngọn núi này, cũng như nhiều đặc điểm khác của Tycho, trong video 3D đáng kinh ngạc bao gồm các hình ảnh được máy ảnh địa hình Kaguya (Selene) của Cơ quan Thám hiểm Vũ trụ Nhật Bản chụp.
“Đứa trẻ mới” trên mặt trăng
Mặt trăng xấp xỉ 3,9 tỉ năm tuổi, nhưng Tycho là một “đứa trẻ tương đối mới” – theo trang Space. Dựa trên phân tích các mẫu từ một trong những tia ở miệng núi lửa được thu thập trong sứ mệnh Apollo 17 tại Mare Serenitatis vào tháng 12.1972, các nhà khoa học cho rằng Tycho chỉ khoảng 108 triệu năm tuổi.
Trong khoảng thời gian đó, một thiên thạch có chiều rộng khoảng 8-10 km đã đâm vào đá của mặt trăng, dường như ở một góc tương đối thấp. Sức nóng dữ dội của vụ va chạm đã làm cho tảng đá đó bốc hơi khi nó bay lên cao trên bề mặt mặt trăng. Nó nhanh chóng ngưng tụ thành một chất lỏng, tạo thành các hình cầu và đóng băng gần như ngay lập tức, sau đó được phi hành đoàn cuối cùng trên mặt trăng thu thập và mang về trái đất.
Các nhà thiên văn sử dụng kính viễn vọng không gian Hubble của NASA chụp bức ảnh này về miệng núi lửa Tycho của mặt trăng vào tháng 1.2012. Ảnh: NASA/ESA
Trăng tròn có thể làm chói mắt và có thể khiến bạn phải nheo mắt quá nhiều để cảm nhận được bất kỳ chi tiết thực nào. Và chỉ sau một hoặc hai phút nhìn qua thị kính, bạn có thể phải quay đi chỗ khác để thư giãn mắt. Do vậy, để quan sát tốt nhất siêu trăng hồng, hãy dùng kính thiên văn nhỏ ở công suất thấp (25x đến 40x) hoặc ống nhòm tốt.
Trong lịch sử, một số nhà thiên văn học đã tuyên bố rằng Tycho thậm chí có thể nhìn thấy bằng mắt thường vào lúc trăng tròn, nếu có thị lực tốt hơn mức trung bình.