Một trong những thiết bị điện đã và đang được sử dụng cực kỳ phổ biến trong cuộc sống hiện nay, đó chính làmô tơ điện 1 pha. Mặc dù vậy, cũng có khá nhiều vấn đề phức tạp được người dùng quan tâm trong quá trình đấu nối để vận hành thiết bị. Chẳng hạn nhưcách đảo chiều động cơ 1 pha trong quá trình sử dụng. Cùng làm rõ vấn đề trên thông qua bài viết ở dưới đây nhé!
1. Khái niệm động cơ 1 pha
Để biết cách đảo chiều động cơ 1 pha, đầu tiên bạn cần nắm rõ khái niệm cũng như mạch đảo chiều động cơ 1 pha. Động cơ điện 1 pha là loại động cơ mà dây quấn stato chỉ có 1 cuộn dây pha, trong khi đó nguồn cấp cũng là 1 dây pha và 1 dây nguội (được cung cấp thêm tụ điện để làm lệch pha).Bạn đang xem: Đảo chiều đông cơ 1 pha 2 tụ
Đối với động cơ điện 1 pha, dây quấn stato chỉ có 1 cuộn dây pha
Tuy nhiên, trong trường hợp chỉ có 1 cuộn dây pha thì động cơ sẽ không thể tự mở máy được vì khi đó từ trường 1 pha chính là từ trường đập mạch. Để động cơ 1 pha có thể tự mở máy được, các bạn có thể dùng nhiều phương pháp xử lý khác nhau.
Đang xem: đảo chiều đông cơ 1 pha 2 tụ
Động cơ điện không đồng bộ (ký hiệu KDB) 1 pha, tức là motor điện 1 pha thường được ứng dụng rất nhiều trong sản xuất và đời sống. Chúng xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như: máy nén khí, tời kéo, máy bơm nước, các dụng cụ cầm tay,…
2. Nguyên lý đảo chiều động cơ 1 pha
Muốn cho motor 1 pha có thể làm việc, stato của động cơ cần được cung cấp dòng điện xoay chiều. Dòng điện chạy qua dây quấn stato sẽ tạo ra từ trường quay, đạt được tốc độ: n=60f/ p (vòng/ phút). Trong đó: f chính là tần số của nguồn điện, còn p chính là số đôi cực của dây quấn stato.
Trong quá trình quay, từ trường này sẽ tiến hành quét qua các thanh dẫn củarôto, từ đó làm xuất hiện ở đó 1 sức điện động cảm ứng. Vì dây quấnrôto có đặc điểm là kín mạch nên sức điện động này sẽ tạo ra 1 dòng điện trong các thanh dẫn củarôto. Các thanh dẫn này có dòng điện lại nằm bên trong từ trường, nên chúng sẽ tương tác với nhau, do đó tạo ra lực điện từ đặt vào trong các thanh dẫn.
Tổng hợp các lực trên đây sẽ tạo ra mô men quay đối với trụcrôto, do đó sẽ làm chorôto chuyển động quay theo chiều của từ trường. Khi motor hoạt động, tốc độ củarôto (n) luôn luôn nhỏ hơn tốc độ đo được của từ trường (n1). Kết quả làrôto sẽ quay chậm lại, cho nên nó luôn nhỏ hơn n1. Cũng chính vì thế động cơ còn được gọi tên là động cơ không đồng bộ.
Độ sai lệch giữa tốc độcủa rôto và tốc độ từ trường còn được gọi là hệ số trượt, người ta ký hiệu là S. Thông thường, hệ số trượt sẽ nằm trong khoảng từ 2% 10%.
Nguyên lý đảo chiều động cơ 1 pha
3. Vì sao cần đảo chiều motor 1 pha
Động cơ motor điện đang hoạt động ổn định, bỗng một ngày nó lại “giở chứng” xảy ra lỗi chạy ngược chiều nên bạn không thể tiếp tục sử dụng được nữa. Chắc hẳn bạn sẽ phân vân không biết tại sao lại như vậy?
Hiện tượng động cơ quay ngược chiều:
Các động cơ 3 pha thông thường thì các bạn chỉ cần đảo 2 trong 3 pha, khi đó động cơ sẽ quay ngược trở lại. ví dụ: Ban đầu thứ tự pha là A, B, C, động cơ quay thuận – ngược lại, khi đổi thứ tự pha thì: B, A,C hoặc A,C,B, tất nhiên động cơ sẽ quay ngược lại.Có thể là động cơ vẫn chỉ quay theo 1 chiều nhất định, nhưng do hiệu ứng hoạt nghiệm đem lại từ các đèn huỳnh quang hoặc đèn cao áp thủy ngân của động cơ mà các bạn có cảm tưởng như thế. Nguyên nhân có thể do cánh quạt của chúng nằm trong 1 góc, ở đây chỉ có 1 đèn hoặc vài chiếc đèn cùng pha chiếu sáng. Các động cơ khác sẽ nằm ở vị trí được nhiều đèn khác pha chiếu vào cùng 1 lúc nên sẽ không có hiệu ứng này.Bên trong quạt, ngay tại điểm trung tính cũng có thể có một cảm biến nhiệt tự cắt theo kiểu lưỡng kim. Có thể cái cảm biến này xảy ra tiếp xúc xấu, nên điện đặt vào chúng sẽ không ổn định. Tuy nhiên, khi khởi động cũng không thể nào trơn tru được. Ban đầu, gió thổi khiến động cơ quay theo chiều này, sau đó bỗng tiếp xúc được, nó sẽ quay theo chiều ngược lại.
Nguyên nhân chủ yếu nào khiến motor điện quay ngược chiều? Bật quạt điện không quay, các bạn lấy tay quay chiều nào thì chúng chạy chiều đó, có thể là do:
Lâu ngày động cơ hư bạc, quạt bị kẹt nên quay rất chậm hoặc chúng không quay,… Cũng có thể là như vậy, nhưng bạn cần để ý xem khi cấp mô men cho nó chạy có còn có tiếng kêu không? Và không thể cấp mô men chiều nào thì lại quay theo chiều ấy được.Do đứt mạch dây chạy, lúc này quạt không thể quay được, vấn đề ở đây là bên trong các bối dây này đã bị chập với nhau. Khi đó bạn cần kiểm tra hết các điện trở ở các cuộn dây và tiến hành đo tiết diện dây. Sau đó, tính xem dây quấn bao nhiêu vòng và điện trở thực của các cuộn dây đó là bao nhiêu. Và cuối cùng, thực hiện theo cách đảo chiều động cơ 1 pha theo cách dưới đây!
4. Cách đấu mạch đảo chiều động cơ 1 pha
Một trong những phương pháp đảo chiều motor 1 pha cực kỳ đơn giản dành cho đa phần những loại mô tơ điện 1 pha hiện nay, đó là bạn chỉ cần đổi 2 dây cuộn đề lại là đã có thể tiến hành đổi chiều động cơ điện cực kỳ hiệu quả.
Xem thêm: Tổng Hợp 5+ Cách Xóa Các File Rác Trong Máy Tính, Xoá File Rác Trong Windows
Ngoài ra, việc đảo chiều dây điện cũng có thể được thực hiện thông qua việc đấu nối các đầu dây điện lại với nhau. Vậy, thao tác đấu dây điện được tiến hành như thế nào?
Thông thường, một động cơ điện 1 pha sẽ bao gồm có 5 loại dây, trong đó bao gồm có: 1 dây chung (ký hiệu T), 1 dây đề (ký hiệu G), 2 dây thắng (ký hiệu B) và 1 dây chạy (ký hiệu G). Đồng thời, bạn có thể dễ dàng xác định ngay 2 dây nguồn AC sẽ được ký hiệu chung là V1 và V2.
Sơ đồ mạch điện khi đảo chiều motor 1 pha
Để tiến hành đảo chiều quay mô tơ 1 pha, các bạn có thể thực hiện bằng cách đấu nối V1 vào với T. Đồng thời, bạn hãy nối 2 đầu tụ với 2 dây R và G. Sau đó, bạn sử dụng đầu dây V2 để nối với R hoặc dây G. Như vậy là bạn đã hoàn thành thao tác đảo chiều quay động cơ 1 pha. Cụ thể, ta có các bước như sau:
Bước 1: Đánh dấu, ký hiệu các đầu dây, chẳng hạn như: A, B, C, D.Bước 2: Dùng Ohm kế (loại đồng hồ đo ôm, có trong VOM) để đo lần lượt từng cặp dây. Sẽ có 2 cặp thông điện được với nhau, trong đó giá trị điện trở cặp nào lớn hơn thì đó chính là cuộn đề, cuộn còn lại chính là cuộn chạy!
Bạn đấu tụ vào giữa vị trí dây chạy và dây đề, để cho 1 dây nguồn cấp vào dây chung, còn dây nguồn còn lại thì cấp vào 1 trong 2 đầu tụ. Khi đó, động cơ sẽ quay theo 2 chiều ngược nhau. Lưu ý là nếu như cuộn đề và cuộn chạy không giống nhau thì chỉ có 1 chiều, lúc này động cơ sẽ nóng hơn.
Chẳng hạn như sau khi đo, chúng ta sẽ có được các giá trị sau:
AB = ∞ lớn => chứng tỏ không thông điện.CD = ∞ lớn => chứng tỏ không thông điện.AC = 360 ΩBD = 280 Ω
Như vậy, cuộn chạy chính là BD, còn cuộn đề sẽ là AC.
Còn đối với loại 3 dây mà bạn đã nối sẵn điểm chung ở bên trong thì cũng tương tự như vậy, cuộn chạy sẽ có trị số Ω nhỏ hơn ở cuộn đề.
5. Công tắc đảo chiều motor 1 pha
Hiện nay, để giúp cho việc đấu nối đảo chiều dòng điện 1 pha được dễ dàng và nhanh gọn, hiệu quả hơn, trên thị trường có bán sẵn 1 sản phẩm có tên là công tắc đảo chiều motor 1 pha. Sản phẩm này được xem là giải phải khắc phục động cơ motor điện quay ngược chiều vô cùng hiệu quả, các bạn có thể mua tại các cửa hàng điện gia dụng hoặc đặt mua trên các trang thương mại điện tử.
Thông số kỹ thuật:
Tên sản phẩm: công tắc đảo chiều motor 1 phaGóc xoay: 360 độDòng tải định mức của sản phẩm: 6A-10AĐiện áp định mức sản phẩm: 415VTiêu chuẩn cho thiết bị có thể chuyển mạch IEC 60947 3Tiêu chuẩn an toàn điện IEC 60204-1Tuổi thọ cơ: 2.000.000 lần chuyển mạchTuổi thọ điện: 100.000 lần chuyển mạch (đo được ở dòngđịnh mức)Kích thước: 48 x 48 mm
Sản phẩm công tắc đảo chiều motor 1 pha
Cách khắc phục động cơ motor điện quay ngược chiều với công tắc đảo chiều như sau:
Đổi 2 đầu dây đấu ở 2 cái chổi than cho nhau, nó sẽ quay ngược lại ngayĐảo chiều quay của động cơ điện 1 pha, tức là motor điện ngược chiều:
Nếu không nắm rõ dây nào tên gì và có chức năng gì thì các bạn có sử dụng cách sau: Thông thường, chỉ có 2 dây điện lưới xoay chiều có màu đỏ, còn với 3 dây còn lại thì các bạn cứ nối thử 2 dây 1 với nhau mà không sợ cháy. Nếu động cơ chạy nhanh hơn thì đó chính là 2 dây pha và dây chung. Còn nếu chúng chạy chậm thì đó chính là dây đề và dây chung.